Arkeologet kane zbuluar nje grumbull kafkash ne Meksike qe nje here e nje kohe mund te kene qene te viktimave te nje sakrifice njerezore. Kafkat qe datojne nga vitet 600 - 850 P.E.S, mundet gjithashtu qe te shkaterrojne edhe njohurite qe kemi tani ne lidhje me kulturen antike te asaj zone.

Zbulimi, i pershkruar ne gazeten Latin American Antiquity, u be nje nje fushe bosh qe njehere e nje kohe kishte qene nje liqen, por ishte milje larg nga qyteti me i afert i asaj kohe. Nje prej bashkeautoreve te studimit, Christopher Morehart, eshte arkeolog ne Georgia State University.

"Eshte vertet dicka e pabesueshme qe kjo gje e vogel ne kete fushe te kete te dhena te mundshme per ndoshta sakrificen me te madhe njerezore ne periudhen antike Meso-Amerikane." - tha Morehart.

Ne mes te asgjekundi

Morehart dhe koleget e tij ishin duke perdorur imazherite satelitore per te percaktuar kanalet antike, kanalet e ujitjeve, dhe liqenet qe ne ate kohe rrethonin mbreterine e Teotihuacan (shtepi e Piramides se Diellit), rreth 30 milje (50 kilometra) nga qyteti i Meksikes. Mbreteria antike e gjere, ka lulezuar rreth viteve 200-650 P.E.S. , megjithese se kush e ndertoi ate mbetet akoma nje mister edhe sot e kesaj dite.

Ne nje liqen te asaj kohe, i quajtur Xaltocan, qe tani eshte thare, e qe ne ate kohe ishte i rrethuar nga toke bujqesore rurale, Morehart hasi nje vend ku kishte prova grabitje.

Kur ekipi i tij hetoi, ata zbuluan linja me kafka njerezore me vetem nje apo dy vertebra te ngjitura. Deri tani atje ane zbuluar me shume se 150 kafka. Vendi gjithashtu permbante nje faltore me djegese temjani, figurina perendish, dhe qeramika agrikulturale.

"Datimi me karbon sugjeron qe kafkat ishin te pakten 1100 vjecare, dhe ato pak qe jane analizuar deri tani jane me se shumti te burrave." - tha Morehart per LiveScience. Kerkuesit nuk i publikuan fotot e kafkave pasi viktimat e sarificave mund te kene lidhje historike me kulturat indigjene te koheve moderne.

Sipas Destiny crider, nje arkeologe ne Luther Collegene Iowa, keto zbulim vejne ne dyshim gjithe nocionet ekzistuese te kultures se asaj kohe pasi ai vend nuk eshte i asociuar me Teotihuacan apo fuqi te rajoneve te tjera.

Sakrifica njerezore eshte praktikuar ne ate rajon, edhe ne Teotihuacan, edhe me vone ne Perandorine Azteke, por shumica e ketyre ritualeve kane ndodhur neper piramida te medha neper qytete dhe ishin te lidhura me fuqite shteteore.

"Ne kontrast me ate cfare kemi mesuar deri tani, ky eshte nje event i madh, por i ndodhur ne nje vend te vogel." - tha Crider.
"Faltoret dhe fakti qe viktimat e sakrifices ishin me se shumti meshkuj, nenkupton qe ato jane zgjedhur me kujdes, dhe jo thjesht qe jane marre banoret e nje fshati te tere." - tha Crider per LiveScience.

Shume kerkues besojne qe thatesira e madhe shkaktoi renien e Teotihuacan dhe si pasoje pati nje periudhe betejash dhe lufte politike nderkohe qe u ngriten fuqite rajonale me te vogla.
"Ndoshta keto kohe te turbullta mund te kene cuar ne praktika te reja dhe te pergjakshme qe deri tani i kishin shpetuar historise." - tha Crider.

"Ndoshta ato kishin nevoje te intensifikonin aktivitetet e tyre pasi gjithshka ishte duke ndryshuar. Kur gjerat jane te paqarta dhe te pasigurta provohen strategji te reja."